De nieuwe beverdam is weggeruimd uit de Heelsumse beek

De nieuwe beverdam is aan de kant gegooid. Ik weet niet wie dat gedaan heeft, maar niet de bevers zelf. Mensen dus. Waarschijnlijk door de beheerders van het gebied zelf.
Er was slechts een klein gebied dat extra onder water liep in dit deel van de beek, dus dat kan mijns inziens moeilijk de reden zijn geweest in dit, toch al als moerassig gebied aangelegd, deel van de beek. Verderop, aan de andere kant van het moeras, liep het water immers gewoon weer terug de beek in.  
Het zal wel met de vis te maken hebben, want vissen kunnen niet door of over een beverdam heen. Dit voorjaar zou dat dus een probleem op gaan leveren voor een belangrijk doel van het Heelsumse beek project dat enkele weken geleden is afgesloten, nl.: vis stroomopwaarts in de Heelsumse beek.
Daarnaast lijkt me dat beverdammen in beken sowieso een probleem vormen, waar de waterschappen inmiddels wel dit soort antwoorden op hebben: DE HEELSUMSE BEEK IS EEN A-WATERGANG en dat betekent dat voor de grondwaterstand en de waterafvoer in heel Nederland zulke watergangen ten alle tijde open moeten blijven. Tja en de bever is wel een beschermde diersoort, maar Nederland is een beschermd land, dat voor 2/3 deel alleen kan bestaan bij de gratie van bijzondere zorg voor de grondwaterspiegel en de waterafvoer. En daar zorgen onze waterschappen al meer dan 1000 jaar heel goed voor. 

Het modderdammetje bij de oude monding van de Heelsumse beek is volgens mij eveneens door de beheerders aangelegd en onderhouden. Vandaag zag ik verse modderpakken toegevoegd op dat dammetje en de beek stroomde er (tijdelijk waarschijnlijk) niet door- of overheen. Ik denk dat de beheerder dit doet om de plas op voldoende hoog waterniveau te houden. Bij de buis enkele tientallen meters stroomopwaarts staat de Heelsumse beek immers rechtstreeks in verbinding met de grote plas. Zonder dat modderdammetje zou het water in de plas naar mijn schatting zeker 25 zo niet 35 cm. dalen. 
Wel bewerkelijk om zo (met een modderdammetje dat steeds geleidelijk aan wegspoelt) het waterniveau in de plas te regelen... Châpeau voor de zorg en inspanning!

De bevers van de Jufferswaard bouwen weer een dam

Afgelopen woensdag kreeg ik van Jeroen Schuphof via Whatsapp een foto toegestuurd van een dammetje in de oude monding van de Heelsumse beek, vlak bij de beverdam van vorig jaar. Ik heb de indruk dat dit dammetje niet door de bevers, maar door mensen is gebouwd. Er is vrijwel geen hout gebruikt in dit dammetje, maar vooral schouwmodder, de modderklonten die met planten uit het water worden getrokken bij het schouwen. 

Er ligt nog een heleboel van die schouwmodder op de oevers. Dat kunnen mensen in de beek hebben gesleept voor dit dammetje. 
Bevers kunnen ook wel met lisdodden slepen en misschien ook deze schouwmodder gebruikt hebben, dus ik sluit niet uit dat bevers dit dammetje gebouwd hebben, bijvoorbeeld om weer lekker te kunnen zwemmen in dit stuk van de beek, die nu maar weinig water meer krijgt. Goeie deal, zou ik zeggen, als die dam maar niet hoger wordt. Als dat zou gebeuren dan wordt het waterpeil in de plas te hoog voor de vogels.

Nee, zoals ik vorige week al aankondigde: de echte beverdam wordt veel verder stroomopwaarts gebouwd, midden in de nieuwe Heelsumse beek. 

Die nieuwe beverdam ligt vlak bij de N225, ter hoogte van de oprit uit Heelsum, waar de Heelsumse beek de bocht maakt de Jufferswaard in. De dam in aanbouw lekt nog flink, maar het water is daar al wel zo'n 25 cm gestegen en buiten de oevers van de Heelsumse beek getreden, dat bosje in, langs de Rijksweg. Een slimme plek voor de bevers. Hout genoeg.

Verder stroomafwaarts staat maar 1 van de vier stammen meer overeind van die wilg die vorig jaar nog in de oever van de oude beekmonding stond en nu een meter er vandaan.

20 oktober

Vanochtend blijkt de nieuwe beverdam inderdaad weer verder "aangegroeid" te zijn. Het water staat bovenstrooms nu wel zo'n 50 cm hoger dan voorheen. Nu is het bosje onderin het talud van de N225 een echt moerasbosje geworden dat mogelijk geschikt is voor de bouw van een burcht. Handig voor hun eigen veiligheid ook, want de kern van dat bosje is nu mooi omgeven door water. Hollandser kan het niet. Het is allemaal mooi te zien van bovenaf de rijksweg, bij de afslag naar Heelsum/Renkum, dus vanaf die lantaarnpaal die je op de foto boven de dam ziet staan. Dat is voor toeschouwers op respectabele afstand ook comfortabel, want bij die afslag gaat een verhard boerenpad, parallel aan de N225 naar beneden. Je kunt daar zelfs je auto parkeren.

Het modderdammetje dicht bij de oudebeekmonding is een beetje afgespoeld. Aan de kant ligt "schouwmodder", ik zie geen leep of voetsporen van bevers, wel voetafdrukken van grote schoenen of laarzen. Ik denk dat dit mensenwerk is. Het water staat nu stroomopwaarts van dat dammetje nog ca. 10 à 15 cm. hoger dan normaal. Dit dammetje is wel belangrijk voor de waterstand in de grote plas, want als het weg was zou de waterstand daar ook 10 à 15 cm dalen. Enkele meters stroomopwaarts van dit dammetje ligt immers de uitstroombuis van de grote plas. Zal de beheerder nu voortaan met, een spade, de waterstand in de plas willen regelen met zo'n modderdammetje dat steeds langzaam wegspoelt? Het lijkt er een beetje op dat dit een soort proef is. Het is gemakkelijk genoeg om het stenen dammetje dat ca 10 meter stroomafwaarts ligt, ook wat verder stroomopwaarts te herhalen en zo het modderdammetje wat duurzamer te maken. Mooie vrijwilligersklus voor NL Doet ca 20 maart... Er liggen stenen genoeg in de oude mondig die nu bijna droog ligt. 

Ik vind het overigens wel heel fijn dat daar nog wel een beetje beekwater stoomt. Het leeft nog, zij het wat armetieriger. Het zal daar in de loop van de tijd waarschijnlijk wat verder dichtgroeien met wilgen en elzen.

De bevers van de Jufferswaard lijken weer een dam te bouwen

De bevers van de Jufferswaard lijken aanstalten te maken een stevige dam te bouwen in de Heelsumse beek. Er zijn een heleboel takken in de beek gesleept. Boven het midden van de foto is het al goed te zien. Het is elzenhout en als ik het goed gezien heb tot nu toe, eten ze zelf eigenlijk vooral wilgenhout. 

Kenners van de Jufferswaard zullen wel zien waar dit is. Als de dam klaar is zal hij zichzelf wel verraden, want dan gaat bovenstrooms het water omhoog. 

Deze hoop takken is over een tiental meters versleept uit een elsenbosje door een soort sloot, maar ook over de hogere oever heen die langs de beek is aangelegd deze zomer. 
Ze lijken die plek goed uitgekiend te hebben, want het is binnen het door het waterschap afgerasterde gebied. Dus je mag er niet komen. Dat is lekker rustig zou je zeggen: geen wandelaars die de rust kunnen verstoren. Maar wacht maar eens af....

De bevers zijn weer volop actief in de Jufferswaard

Van de zomer hadden ze blijkbaar genoeg ander voedsel, maar de laatste maand hebben de bevers van de Jufferswaard blijkbaar weer behoefte aan hout. In de buurt van de beverdam van vorig jaar, in de oude monding van de Heelsumse beek, maar ook langs de nieuwe bedding van de beek zijn ze volop actief. Gisteren maakte ik deze foto, op de plek waar vorig jaar één van de eerste boomtakken om was geknaagd, je weet wel die boom die gespleten was en als een soort Chadouf (hefboom bij een put) in de lucht was blijven hangen. Daar is nu de oever van de beek ca 2 m. verlegd, maar hier zijn ze gewoon de oever op gelopen om die oude wilgenstam daar nog van 2 flinke takken te ontdoen.
De beverdam die door het waterschap min of meer was hersteld, nadat deze eind januari door het hoge rivierwater was weggespoeld, is onlangs door het waterschap weer weggehaald. Dat heeft het waterschap gedaan om de ontwatering van de grote plas in de Jufferswaard weer in orde te brengen. 
Ik ben nu benieuwd wat er gebeurt als de bevers opnieuw een dam zouden bouwen daar in de oude monding. 

Ik denk dat er dan niets bijzonders gebeurt, want dan kan de plas gewoon afwateren via de nieuwe bedding van de Heelsumse beek naar de nieuwe vistrap achter de Parenco. Dat betekent dat de bevers dan ook niets bereiken met het bouwen van een nieuwe dam: het water zal nauwelijks stijgen, want het stroomt dan weg via de plas. Ik ben toch benieuwd of ze het zullen proberen.

Bevers nog steeds in Heelsumse beek, samen met Oosterbeekse bever?

Vanavond ben ik weer 'ns gaan kijken naar de beverglijbaan in de Heelsumse beek (de oude monding). Ik zag vers afgeknaagde takjes in de beek drijven. Een ijsvogel leidde me even af. Prachtig!

Die beverglijbaan is nauwelijks te zien door de begroeiing, maar omdat ik sinds deze winter weet waar dat is, kan ik nog steeds zien waar ze onder de brandnetels e.d. door kruipen van de beek naar de plas. "Onze" bevers maken nog steeds gebruik van dat pad. De modder aan de planten waar ze overheen lopen en hun staart overheen slepen is steeds vers en niet weg geregend. Het pad is duidelijk vaak betreden. Bevers leven in de zomer niet van houtschors, maar van allerlei andere planten en ze laten daarbij weinig opvallende vraatsporen achter. Je moet dus 's zomers extra goed kijken...of 's-ochtends heel vroeg in de Rijn gaan zwemmen....

Gerrit Riethorst uit Oosterbeek mailde het volgende: "Ik noem ‘m de“Oosterbeekse bever”, maar hij/zij zou met evenveel recht de Heelsumse of de Renkumse bever kunnen heten, want dat stukje Rijn is qua zwemafstand een peuleschilletje voor zo’n beestje, dat zwemt ‘t ie zó.

Vanmorgen (06.00) trof ik hem aan op onze gezamenlijke zwemplek, uiteraard heb ik even gewacht met het zelf te water gaan tot dat hij/zij zich richting Heelsum had begeven. 
Uit de knaagsporen aan de wilg (een volledig dóór geknaagd exemplaar van zo’n 15 cm doorsnede, hun winter-menu) was al te zien dat er zo af en toch eentje aan het werk moest zijn geweest.

Maar tot een daadwerkelijke ontmoeting was het dit seizoen nog niet gekomen. Vorig jaar slechts een glimp, nu konden we zo’n 5 minuten lang van zijn aanwezigheid genieten. Genoeg voor een aantal m.i. aardige foto’s (sommige zelfs “snorhaarscherp”) en een flink aantal metertjes digitale film, waaruit ook nog wat plaatjes gehaald kunnen worden.

Nu nog een keer op de foto zien te krijgen als er eentje op de kant zit, want door de weelderige begroeiing kon ik ‘m vanmorgen daar net niet in beeld krijgen

Hij heeft even a.h.w. onder mijn neus aan de aan de planten aan de waterkant zitten knabbelen maar toen was hij voor mij onzichtbaar achter de hoog opgeschoten groeisels op de krib waar ik stond."

Dat bevers goed en ver kunnen zwemmen geloof ik direct. De vraag is of ze dat ook dagelijks of wekelijks doen. Ik denk van niet in dit seizoen, mogelijk wel in het paarseizoen. De foto van de zwemmende bever in de Rijn laat wel zien dat ze dagelijks een behoorlijke actieradius kunnen hebben, ook nu. Ik weet niet wat normaal is als dagelijks traject in dit seizoen. Het lijkt me eigenlijk niet zo ver, want er is in de zomer overal eten genoeg.Volgens het Publicatieblad van de Europese Unie L336 van 23-09-2003 bedraagt in Nederland de actieradius van de bever langs waterlopen 1 tot 10 kilometer. 
Het is dus in theorie wel mogelijk dat Oosterbeekse bevers in de Heelsumse beek op bezoek komen of omgekeerd. Maar een bever kent domeingedrag. Bevers zullen hun domein beschermen tegen indringende soortgenoten, vooral als er jongen zijn. Ik heb niet de indruk dat er jonge bevertjes zijn in de Heelsumse beek, maar er is wel dit voorjaar een paar gesignaleerd. We weten dat die een dam hadden gebouwd in oktober vorig jaar, een duidelijke domeingrens. Het lijkt mij dus onwaarschijnlijk dat de Oosterbeekse bever "op bezoek komt" in de Heelsumse beek of omgekeerd. Lekker samen knabbelen lijkt wel gezellig, maar zo zit de natuur vaak niet in elkaar, ook niet de aard van bevers. 
Samen zwemmen in de Rijn en dan tussen de Rijn-zwemmende mensen door zou wel heel leuk zijn en ik wens het de heer Riethorst van harte toe dat hij dat mee mag maken op hun "gezamenlijke zwemplek".
Wel leuk dat we samen kunnen babbelen over "onze bevers". Dat zeker ook. Dank je wel voor je bijdrage, beste Gerrit! Laat de volgende babbel maar komen.

Na enige rust weer beveractiviteit vastgesteld

Op 17 mei heeft Karel Noy voor de 2e keer de bever zelf gezien. De eerst keer was het te donker om een foto te maken, maar de dagen zijn nu langer. Dit is nog een snelle shot en helaas een bewogen foto, maar toch een duidelijk bewijs van de aanwezigheid van de bever in de Heelsumse beek. Een bever zwemt met alleen de kop boven water. Een waterrat zwemt met kop en rug boven water. 

Zelf hou ik wel steeds één van de 2 beverglijbanen in de gaten op beide oevers van de Heelsumse beek (het laatste stuk, niet ver van de beverdam) en zie telkens dat ze in gebruik zijn. De begroeiing op en langs zo'n glijbaan is dan steeds wat modderig, maar dat is niet zo'n duidelijk bewijs dat het alleen de bever is die daar langs gaat. Ook andere dieren, bijv. eenden kunnen gebruik maken van zo'n paadje. Je ziet aan die glijbanen dat de bevers ook uitstapjes maken naar de plassen aan beide zijden van de beek.

Dat je in deze tijd niet veel bevervraat aan bomen ziet komt door de sterke toename van andere begroeiing die de bever tot voedsel dient. Bevers eten natuurlijk na de winter liever wat malsers dan boombast en hout.

Het is wel opmerkelijk dat de bever zich niet heeft laten wegjagen nu de grote werkzaamheden bijna klaar zijn voor de definitieve omlegging van de Heelsumse beek, nu Noordelijk langs de grote plas van de Jufferswaard naar de oude veerstoep van Renkum. Châpeau voor de uitvoerders van die werken!

Bertha heeft haar Bertus gevonden in de Jufferswaard

's Ochtends om 6 uur zijn die mannen van de Fa. Hofmeier al aan het werk in de Jufferswaard. Ze zijn zeer geïnteresseerd in de natuur en blijken er zelf ook veel van te weten. Toen ze met mensen van de zoogdierenvereniging aan het zoeken waren naar de schuilplaatsen van de bever, hebben ze er verschillende gevonden. Dat zijn dan holen in de oevers van de beek, met de ingang onder water. Dat is niet zo makkelijk te vinden natuurlijk. Maar wel belangrijk natuurlijk als je eerste de oude beek dicht gaat gooien alvorens een nieuwe te graven. En dat zijn ze nu aan het doen.
Ze hebben 'n paar plekken gevonden en ze hebben op een plek bij toenadering ook inderdaad de bevers gezien s'morgens vroeg. TWEE, een grote en een wat kleinere.
We weten niet hoe lang die twee al samen zijn, maar er is een dikke kans dat ze al jonkies hebben of binnenkort gaan krijgen. De normale levenscyclus van de bever is mooi beschreven en uitgebeeld in het boekje van de Zoogdierenvereniging "Bevers in uw buurt", uitgave 2012. Ik kreeg het van Lies van den Broek. Die werkt bij....Bever Sport.