Bevers nog steeds in Heelsumse beek, samen met Oosterbeekse bever?

Vanavond ben ik weer 'ns gaan kijken naar de beverglijbaan in de Heelsumse beek (de oude monding). Ik zag vers afgeknaagde takjes in de beek drijven. Een ijsvogel leidde me even af. Prachtig!

Die beverglijbaan is nauwelijks te zien door de begroeiing, maar omdat ik sinds deze winter weet waar dat is, kan ik nog steeds zien waar ze onder de brandnetels e.d. door kruipen van de beek naar de plas. "Onze" bevers maken nog steeds gebruik van dat pad. De modder aan de planten waar ze overheen lopen en hun staart overheen slepen is steeds vers en niet weg geregend. Het pad is duidelijk vaak betreden. Bevers leven in de zomer niet van houtschors, maar van allerlei andere planten en ze laten daarbij weinig opvallende vraatsporen achter. Je moet dus 's zomers extra goed kijken...of 's-ochtends heel vroeg in de Rijn gaan zwemmen....

Gerrit Riethorst uit Oosterbeek mailde het volgende: "Ik noem ‘m de“Oosterbeekse bever”, maar hij/zij zou met evenveel recht de Heelsumse of de Renkumse bever kunnen heten, want dat stukje Rijn is qua zwemafstand een peuleschilletje voor zo’n beestje, dat zwemt ‘t ie zó.

Vanmorgen (06.00) trof ik hem aan op onze gezamenlijke zwemplek, uiteraard heb ik even gewacht met het zelf te water gaan tot dat hij/zij zich richting Heelsum had begeven. 
Uit de knaagsporen aan de wilg (een volledig dóór geknaagd exemplaar van zo’n 15 cm doorsnede, hun winter-menu) was al te zien dat er zo af en toch eentje aan het werk moest zijn geweest.

Maar tot een daadwerkelijke ontmoeting was het dit seizoen nog niet gekomen. Vorig jaar slechts een glimp, nu konden we zo’n 5 minuten lang van zijn aanwezigheid genieten. Genoeg voor een aantal m.i. aardige foto’s (sommige zelfs “snorhaarscherp”) en een flink aantal metertjes digitale film, waaruit ook nog wat plaatjes gehaald kunnen worden.

Nu nog een keer op de foto zien te krijgen als er eentje op de kant zit, want door de weelderige begroeiing kon ik ‘m vanmorgen daar net niet in beeld krijgen

Hij heeft even a.h.w. onder mijn neus aan de aan de planten aan de waterkant zitten knabbelen maar toen was hij voor mij onzichtbaar achter de hoog opgeschoten groeisels op de krib waar ik stond."

Dat bevers goed en ver kunnen zwemmen geloof ik direct. De vraag is of ze dat ook dagelijks of wekelijks doen. Ik denk van niet in dit seizoen, mogelijk wel in het paarseizoen. De foto van de zwemmende bever in de Rijn laat wel zien dat ze dagelijks een behoorlijke actieradius kunnen hebben, ook nu. Ik weet niet wat normaal is als dagelijks traject in dit seizoen. Het lijkt me eigenlijk niet zo ver, want er is in de zomer overal eten genoeg.Volgens het Publicatieblad van de Europese Unie L336 van 23-09-2003 bedraagt in Nederland de actieradius van de bever langs waterlopen 1 tot 10 kilometer. 
Het is dus in theorie wel mogelijk dat Oosterbeekse bevers in de Heelsumse beek op bezoek komen of omgekeerd. Maar een bever kent domeingedrag. Bevers zullen hun domein beschermen tegen indringende soortgenoten, vooral als er jongen zijn. Ik heb niet de indruk dat er jonge bevertjes zijn in de Heelsumse beek, maar er is wel dit voorjaar een paar gesignaleerd. We weten dat die een dam hadden gebouwd in oktober vorig jaar, een duidelijke domeingrens. Het lijkt mij dus onwaarschijnlijk dat de Oosterbeekse bever "op bezoek komt" in de Heelsumse beek of omgekeerd. Lekker samen knabbelen lijkt wel gezellig, maar zo zit de natuur vaak niet in elkaar, ook niet de aard van bevers. 
Samen zwemmen in de Rijn en dan tussen de Rijn-zwemmende mensen door zou wel heel leuk zijn en ik wens het de heer Riethorst van harte toe dat hij dat mee mag maken op hun "gezamenlijke zwemplek".
Wel leuk dat we samen kunnen babbelen over "onze bevers". Dat zeker ook. Dank je wel voor je bijdrage, beste Gerrit! Laat de volgende babbel maar komen.

Na enige rust weer beveractiviteit vastgesteld

Op 17 mei heeft Karel Noy voor de 2e keer de bever zelf gezien. De eerst keer was het te donker om een foto te maken, maar de dagen zijn nu langer. Dit is nog een snelle shot en helaas een bewogen foto, maar toch een duidelijk bewijs van de aanwezigheid van de bever in de Heelsumse beek. Een bever zwemt met alleen de kop boven water. Een waterrat zwemt met kop en rug boven water. 

Zelf hou ik wel steeds één van de 2 beverglijbanen in de gaten op beide oevers van de Heelsumse beek (het laatste stuk, niet ver van de beverdam) en zie telkens dat ze in gebruik zijn. De begroeiing op en langs zo'n glijbaan is dan steeds wat modderig, maar dat is niet zo'n duidelijk bewijs dat het alleen de bever is die daar langs gaat. Ook andere dieren, bijv. eenden kunnen gebruik maken van zo'n paadje. Je ziet aan die glijbanen dat de bevers ook uitstapjes maken naar de plassen aan beide zijden van de beek.

Dat je in deze tijd niet veel bevervraat aan bomen ziet komt door de sterke toename van andere begroeiing die de bever tot voedsel dient. Bevers eten natuurlijk na de winter liever wat malsers dan boombast en hout.

Het is wel opmerkelijk dat de bever zich niet heeft laten wegjagen nu de grote werkzaamheden bijna klaar zijn voor de definitieve omlegging van de Heelsumse beek, nu Noordelijk langs de grote plas van de Jufferswaard naar de oude veerstoep van Renkum. Châpeau voor de uitvoerders van die werken!

Bertha heeft haar Bertus gevonden in de Jufferswaard

's Ochtends om 6 uur zijn die mannen van de Fa. Hofmeier al aan het werk in de Jufferswaard. Ze zijn zeer geïnteresseerd in de natuur en blijken er zelf ook veel van te weten. Toen ze met mensen van de zoogdierenvereniging aan het zoeken waren naar de schuilplaatsen van de bever, hebben ze er verschillende gevonden. Dat zijn dan holen in de oevers van de beek, met de ingang onder water. Dat is niet zo makkelijk te vinden natuurlijk. Maar wel belangrijk natuurlijk als je eerste de oude beek dicht gaat gooien alvorens een nieuwe te graven. En dat zijn ze nu aan het doen.
Ze hebben 'n paar plekken gevonden en ze hebben op een plek bij toenadering ook inderdaad de bevers gezien s'morgens vroeg. TWEE, een grote en een wat kleinere.
We weten niet hoe lang die twee al samen zijn, maar er is een dikke kans dat ze al jonkies hebben of binnenkort gaan krijgen. De normale levenscyclus van de bever is mooi beschreven en uitgebeeld in het boekje van de Zoogdierenvereniging "Bevers in uw buurt", uitgave 2012. Ik kreeg het van Lies van den Broek. Die werkt bij....Bever Sport. 

De bever heeft cadeau's gekregen van het Waterschap

Zeer zorgvuldig stelt het Waterschap alles in het werk om de werkzaamheden aan de Heelsumse beek diervriendelijk te laten verlopen. En dat lijkt te lukken wat de bever betreft (en ook wat het zwanentrio betreft zie: ons zwanenblog). Precies waar de "oude" (echte) beverdam door hoogwater van de Rijn was weggespoeld, daar heeft het Waterschap in overleg met de Zoogdierenvereniging een nieuwe "bever"-dam gebouwd. We moeten het Waterschap maar excuseren dat ze dat niet zelf takken hebben geknaagd en die even vakkundig als de bever in de beek hebben gestoken. Ze hebben het gedaan met de "beperkte" middelen die de mens ter beschikking staan...Maar het ziet er heel natuurlijk uit en... het is effectief en vermoedelijk is deze dam ook sterker, want veel zwaarder. Ik denk dat er een bordje bij moet komen die ouders van kinderen en kinderen zelf informeert dat dit een beverdam is die niet mag worden vernield door spelende kinderen.

Waarom ik denk dat het effectief is, dat leid ik af uit de verse knaagsporen die ik dicht bij de nieuwe beverdam zie. Pal achter de dam, aan de Noorbergkant van de beek, daar zijn volgens mij vannacht nog enkele takken omgeknaagd. Zie de foto hiernaast. Verder

drijven overal in de omgeving van de nieuwe dam vers afgeknaagde takken.
Het waterschap en de zoogdierenvereniging hebben zich niet beperkt tot slechts één cadeau aan "onze" Bertha bever. Ze hebben ook langs de beek en zelfs langs de grote plas hopen met takken neergelegd. Waarschijnlijk om de

bever te helpen een burcht te bouwen. Maar ja de bever bepaalt natuurlijk zelf waar ze dat zal gaan doen. Nu zie ik langs de beek goedbedoelde pogingen om de bever te helpen. Bij het visgat heb ik gezien hoe een echte beverburcht eruit ziet. Ik moet zeggen, als je niet op de zaag- of knaagkenmerken let, zijn het aardige pogingen. Benieuwd wat Bertha ervan vindt. De zoogdierenvereniging heeft hier ervaring mee. Ik heb  nog geen sporen van Bertha kunnen vinden bij die "hopen met takken" langs de Heelsumse beek. Maar ja, we weten niet eens of Bertha al wel een partner heeft en aan het bouwen van een burcht toe is. Op de recente foto's van Jan Visser zien we maar één bever (zie vorig blogbericht).

Bertha Bever gefotografeerd door Jan Visser

5 Maanden en 17 dagen na haar eerste melding op Waarneming.nl door Nico Omlo, is Jan visser er op 18 februari 2015 in geslaagd de bever van de Jufferswaard, door mij Bertha genoemd, op de foto te krijgen met een wildcam.

Vandaag 23 februari heb ik weer eens het hele traject gelopen door de Jufferswaard en ik heb gezocht naar beversporen en ik raakte nogal pessimistisch zoals hieronder te lezen valt. Ten onrechte gelukkig, zoals vanavond bleek.

Ik meldde gisteren, 23 februari, het volgende: "Ik heb geen beversporen gevonden vandaag tussen de N225 en de grote plas in de Jufferswaard. Zou Bertha een ander heenkomen hebben gezocht? Heeft ze misschien ontdekt dat er toch te weinig hout aan het water bereikbaar is? Ja, want laten we wel wezen: bevers leven van bladeren, hout en bast van bomen, bij voorkeur wilg en populier, en wortelstokken. In de zomer eten ze veel kruidachtige water- en landplanten. En bomen zijn er niet echt veel langs de monding van de Heelsumse beek.
Nu, eind februari is normaal gesproken het paarseizoen voorbij. Dat zou kunnen betekenen dat Bertha toch ergens anders een burcht aan het bouwen is met haar mannetje, als ze tenminste intussen gepaard heeft. In dat geval zullen we haar dus waarschijnlijk dit seizoen niet in de Jufferswaard aantreffen."

Maar dit was dus blijkbaar meer gebaseerd op mijn bezorgdheid dan op waarnemingen. Ik heb gewoon niet goed genoeg gekeken. Was ik even verder gelopen richting N225, dan had ik gezien wat Karel Noy dezelfde ochtend al had gezien en op Facebook geplaatst: prachtige foto's van verse bevervraat langs de Heelsumse beek.

Deze foto die ik 23 februari heb gemaakt laat de beverglijbaan zien die al lang te vinden is, ongeveer halverwege het dijkje tussen het Vishek en de Rijnoever. Maar of daar in de buurt ook de wildcam foto's van Jan Visser gemaakt zijn, weet ik niet. Ik denk van niet.

Informatieve Beverplaat

Jan Visser stuurde een mooie informatie kaart van ARK (www.ark.eu/bever) waarin het leven van de bever wordt samengevat. Het is een zoekkaart waarmee je de beversporen kunt herkennen. De bever zelf zul je niet gauw tegen komen, omdat het een nachtdier is.

Bertha laat haar tanden zien

Vorige week twijfelde ik bij mijn wandeling door de, zeer modderige Jufferswaard, of bever Bertha er nog wel was, want ik zag op die route geen verse bevervraat. 
Maar vandaag was het weer overduidelijk. Uitgerekend bij die boom bij het vishek waaraan ik 2 weken geleden de paardenvraat heb proberen te bewijzen, daar heeft Bertha vannacht (kersvers in ieder geval) een forse (laag hangende) tak doorgeknaagd. Indrukwekkend hoe scherp haar tanden blijkbaar zijn en hoe groot de houtspaanders die ze los scheurt!
Ik zag nu ook op afstand, vanaf de kop van de Noordberg, dat ze ter hoogte van de voormalige beverdam in de Heelsumse beek, maar nu aan de oostzijde van de beek in dat kleine waterputje, het enige struikje aan het wegknagen is. Arm struikje...