maandag 26 oktober 2015

De nieuwe beverdam is weggeruimd uit de Heelsumse beek


De nieuwe beverdam is aan de kant gegooid. Ik weet niet wie dat gedaan heeft, maar niet de bevers zelf. Mensen dus. Waarschijnlijk door de beheerders van het gebied zelf.
Er was slechts een klein gebied dat extra onder water liep in dit deel van de beek, dus dat kan mijns inziens moeilijk de reden zijn geweest in dit, toch al als moerassig gebied aangelegd, deel van de beek. Verderop, aan de andere kant van het moeras, liep het water immers gewoon weer terug de beek in.  
Het zal wel met de vis te maken hebben, want vissen kunnen niet door of over een beverdam heen. Dit voorjaar zou dat dus een probleem op gaan leveren voor een belangrijk doel van het Heelsumse beek project dat enkele weken geleden is afgesloten, nl.: vis stroomopwaarts in de Heelsumse beek.
Daarnaast lijkt me dat beverdammen in beken sowieso een probleem vormen, waar de waterschappen inmiddels wel dit soort antwoorden op hebben: DE HEELSUMSE BEEK IS EEN A-WATERGANG en dat betekent dat voor de grondwaterstand en de waterafvoer in heel Nederland zulke watergangen ten alle tijde open moeten blijven. Tja en de bever is wel een beschermde diersoort, maar Nederland is een beschermd land, dat voor 2/3 deel alleen kan bestaan bij de gratie van bijzondere zorg voor de grondwaterspiegel en de waterafvoer. En daar zorgen onze waterschappen al meer dan 1000 jaar heel goed voor. 
Het modderdammetje bij de oude monding van de Heelsumse beek is volgens mij eveneens door de beheerders aangelegd en onderhouden. Vandaag zag ik verse modderpakken toegevoegd op dat dammetje en de beek stroomde er (tijdelijk waarschijnlijk) niet door- of overheen. Ik denk dat de beheerder dit doet om de plas op voldoende hoog waterniveau te houden. Bij de buis enkele tientallen meters stroomopwaarts staat de Heelsumse beek immers rechtstreeks in verbinding met de grote plas. Zonder dat modderdammetje zou het water in de plas naar mijn schatting zeker 25 zo niet 35 cm. dalen. 
Wel bewerkelijk om zo (met een modderdammetje dat steeds geleidelijk aan wegspoelt) het waterniveau in de plas te regelen... Châpeau voor de zorg en inspanning!

zaterdag 17 oktober 2015

De bevers van de Jufferswaard bouwen weer een dam

Afgelopen woensdag kreeg ik van Jeroen Schuphof via Whatsapp een foto toegestuurd van een dammetje in de oude monding van de Heelsumse beek, vlak bij de beverdam van vorig jaar. Ik heb de indruk dat dit dammetje niet door de bevers, maar door mensen is gebouwd. Er is vrijwel geen hout gebruikt in dit dammetje, maar vooral schouwmodder, de modderklonten die met planten uit het water worden getrokken bij het schouwen. 
Er ligt nog een heleboel van die schouwmodder op de oevers. Dat kunnen mensen in de beek hebben gesleept voor dit dammetje. 
Bevers kunnen ook wel met lisdodden slepen en misschien ook deze schouwmodder gebruikt hebben, dus ik sluit niet uit dat bevers dit dammetje gebouwd hebben, bijvoorbeeld om weer lekker te kunnen zwemmen in dit stuk van de beek, die nu maar weinig water meer krijgt. Goeie deal, zou ik zeggen, als die dam maar niet hoger wordt. Als dat zou gebeuren dan wordt het waterpeil in de plas te hoog voor de vogels.

Nee, zoals ik vorige week al aankondigde: de echte beverdam wordt veel verder stroomopwaarts gebouwd, midden in de nieuwe Heelsumse beek. 
Die nieuwe beverdam ligt vlak bij de N225, ter hoogte van de oprit uit Heelsum, waar de Heelsumse beek de bocht maakt de Jufferswaard in. De dam in aanbouw lekt nog flink, maar het water is daar al wel zo'n 25 cm gestegen en buiten de oevers van de Heelsumse beek getreden, dat bosje in, langs de Rijksweg. Een slimme plek voor de bevers. Hout genoeg.
Verder stroomafwaarts staat maar 1 van de vier stammen meer overeind van die wilg die vorig jaar nog in de oever van de oude beekmonding stond en nu een meter er vandaan.

20 oktober
Vanochtend blijkt de nieuwe beverdam inderdaad weer verder "aangegroeid" te zijn. Het water staat bovenstrooms nu wel zo'n 50 cm hoger dan voorheen. Nu is het bosje onderin het talud van de N225 een echt moerasbosje geworden dat mogelijk geschikt is voor de bouw van een burcht. Handig voor hun eigen veiligheid ook, want de kern van dat bosje is nu mooi omgeven door water. Hollandser kan het niet. Het is allemaal mooi te zien van bovenaf de rijksweg, bij de afslag naar Heelsum/Renkum, dus vanaf die lantaarnpaal die je op de foto boven de dam ziet staan. Dat is voor toeschouwers op respectabele afstand ook comfortabel, want bij die afslag gaat een verhard boerenpad, parallel aan de N225 naar beneden. Je kunt daar zelfs je auto parkeren.
Het modderdammetje dicht bij de oudebeekmonding is een beetje afgespoeld. Aan de kant ligt "schouwmodder", ik zie geen leep of voetsporen van bevers, wel voetafdrukken van grote schoenen of laarzen. Ik denk dat dit mensenwerk is. Het water staat nu stroomopwaarts van dat dammetje nog ca. 10 à 15 cm. hoger dan normaal. Dit dammetje is wel belangrijk voor de waterstand in de grote plas, want als het weg was zou de waterstand daar ook 10 à 15 cm dalen. Enkele meters stroomopwaarts van dit dammetje ligt immers de uitstroombuis van de grote plas. Zal de beheerder nu voortaan met, een spade, de waterstand in de plas willen regelen met zo'n modderdammetje dat steeds langzaam wegspoelt? Het lijkt er een beetje op dat dit een soort proef is. Het is gemakkelijk genoeg om het stenen dammetje dat ca 10 meter stroomafwaarts ligt, ook wat verder stroomopwaarts te herhalen en zo het modderdammetje wat duurzamer te maken. Mooie vrijwilligersklus voor NL Doet ca 20 maart... Er liggen stenen genoeg in de oude mondig die nu bijna droog ligt. 
Ik vind het overigens wel heel fijn dat daar nog wel een beetje beekwater stoomt. Het leeft nog, zij het wat armetieriger. Het zal daar in de loop van de tijd waarschijnlijk wat verder dichtgroeien met wilgen en elzen.

zaterdag 10 oktober 2015

De bevers van de Jufferswaard lijken weer een dam te bouwen

De bevers van de Jufferswaard lijken aanstalten te maken een stevige dam te bouwen in de Heelsumse beek. Er zijn een heleboel takken in de beek gesleept. Boven het midden van de foto is het al goed te zien. Het is elzenhout en als ik het goed gezien heb tot nu toe, eten ze zelf eigenlijk vooral wilgenhout. 
Kenners van de Jufferswaard zullen wel zien waar dit is. Als de dam klaar is zal hij zichzelf wel verraden, want dan gaat bovenstrooms het water omhoog. 
Deze hoop takken is over een tiental meters versleept uit een elsenbosje door een soort sloot, maar ook over de hogere oever heen die langs de beek is aangelegd deze zomer. 
Ze lijken die plek goed uitgekiend te hebben, want het is binnen het door het waterschap afgerasterde gebied. Dus je mag er niet komen. Dat is lekker rustig zou je zeggen: geen wandelaars die de rust kunnen verstoren. Maar wacht maar eens af....